Kamil Gąszowski: Jaka jest idea synodu diecezjalnego?

ks. Marek Korgul: Jesteśmy świadkami, jak tworzy się na naszych oczach wiele wizji i oczekiwań wobec Kościoła, traktowania go na wzór instytucji świeckich, w których prawo uchwalane jest większością głosów. Wydaje się, że wiele postulatów, np. zmiany nauczania Kościoła w kwestiach moralnych, wynika po prostu z nieznajomości Pisma Świętego i nauczania Magisterium. Wiele wyzwań stoi przed naszym duszpasterstwem, w szczególności w kwestii religijno-moralnego wychowania dzieci i młodzieży. Mam nadzieję, że dzięki rzetelnej katechezie, prowadzonej podczas trwania synodu zwłaszcza w parafiach, wzrośnie wiedza, a także związana z nią świadomość wiernych odnośnie do posłannictwa i nauczania Kościoła.

Zjawisko synodalności było znane już w pierwszych wiekach Kościoła. Początkowo zebrania synodalne odbywały się nieformalnie, były podyktowane potrzebą chwili. Dopiero z biegiem lat zmieniła się ich forma i zaczęto regulować przepisami prawa instytucję synodów diecezjalnych. Pojęcie „synod” wywodzi się z łacińskiego synodus i oznacza zebranych lub wezwanych na to samo miejsce w tym samym celu – by razem zgłębiać poszczególne problemy lokalne, a następnie podjąć określony kierunek działania. Zgodnie z prawem kanonicznym synod diecezjalny jest zgromadzeniem wybranych kapłanów oraz innych wiernych Kościoła partykularnego, którzy dla dobra całej wspólnoty diecezjalnej świadczą pomoc biskupowi diecezjalnemu (KPK, kan. 460).

Synod rusza w roku 20. rocznicy powstania diecezji świdnickiej. Czy jest on też okazją do podsumowań?

Rzeczywiście, 20 lat doświadczeń, jakimi dysponuje diecezja, to dobra okazja, aby spojrzeć na to, co udało się już zrobić, a co jeszcze przed nami. Chodzi szczególnie o wyznaczenie pewnych priorytetów w duszpasterstwie, a także zastanowienie się nad tym, co wymaga poprawy, udoskonalenia, a być może zmian i nowych regulacji.

Czym różni się Synod Diecezji Świdnickiej od Synodu o synodalności, w którym wielu z nas brało udział na etapie diecezjalnym?

Trwający obecnie Synod o synodalności miał na celu odkrycie na nowo określonego stylu funkcjonowania wspólnoty kościelnej – „sposobu bycia Kościołem”, a tym jest właśnie synodalność. Chodziło o stworzenie okazji dla całego Ludu Bożego, aby wspólnie rozeznawać, w jaki sposób postępować na drodze do bycia Kościołem bardziej synodalnym w perspektywie długoterminowej. Natomiast synod diecezjalny ma cel bardziej prawodawczy. Jego zadaniem jest wypracowanie określonych dokumentów regulujących funkcjonowanie Kościoła na poziomie diecezji i parafii (statuty, regulaminy, itp.) Dodajmy, że jednym z motywów zwołania synodu jest właśnie wykorzystanie potencjału tych wszystkich, którzy aktywnie włączyli się w prace Synodu o synodalności i dysponują już pewną wiedzą i doświadczeniem.

Jak będzie przebiegał synod i ile potrwa?

Biskup świdnicki Marek Mendyk zaplanował, by trwał pięć lat. W tym czasie zostaną sformułowane istotne pytania, które staną się przedmiotem refleksji w zespołach parafialnych, a także w komisjach synodalnych. Żeby jednak ta refleksja nie była jedynie luźną wymianą zdań czy niezobowiązującą dyskusją, uczestnicy będą brali udział w katechezie, podczas której zapoznają się z nauczaniem Kościoła w tych dziedzinach, których będą dotyczyły pytania. Widzimy bowiem, jak wiele nieporozumień i „partykularyzmów” powstaje w Kościele z tego powodu, że nie jest znana oficjalna nauka Kościoła.

Kto będzie do niego zaproszony?

Skład osobowy synodu jest ściśle określony w Kodeksie prawa kanonicznego i w dokumentach regulujących jego przebieg. Poza tym biskup diecezjalny może zaprosić ludzi, którzy swoją wiedzą i doświadczeniem mogą pomóc zrealizować jego cele. Na pewno będą to zarówno osoby duchowne, przedstawiciele instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, jak i oczywiście przedstawiciele laikatu. Ci ostatni będą najliczniej reprezentowani w zespołach parafialnych, ale nie zabraknie ich także w komisjach synodalnych.