Komentarz egzystencjalny (51 s):

SOS - słowo o Słowie. 2 Niedziela Adwentu
Kamil Gąszowski

Komentarz historyczno-kulturowy (Mt 3,1-12):

  Pielgrzymka - dobrzy czas nas prostowanie dróg dla Pana ks. Roman Tomaszczuk /GN 1 W owym czasie wystąpił Jan Chrzciciel i głosił na Pustyni Judzkiej te słowa:

Tekst zaczyna się zwrotem używanym w ST jako początek proroctw dotyczących przyszłości. W czasach Jezusa wielu oczekiwało nowego Wyjścia z Egiptu, które miało dokonać się jako przejście z pustyni do krainy żyznej i urodzajnej.

2 «Nawróćcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie».

Każdego dnia Żydzi modlili się o to, by Królestwo Boga zostało rozciągnięte na wszystkie ludy ziemi.

3 Do niego to odnosi się słowo proroka Izajasza, gdy mówi: Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu, Dla Niego prostujcie ścieżki!*

To proroctwo odnosi się do sytuacji, gdy Bóg sprowadza swój lud ze wszystkich krańców ziemi do Jeruzalem. Jeśli idzie o drogi, to Wschodni królowie domagali, by szlaki komunikacyjne były dobrze utrzymane. Chcieli wygodnie podróżować.

4 Sam zaś Jan nosił odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany około bioder, a jego pokarmem była szarańcza i miód leśny.

Tak żywiła się biedota. Ludzie szczególnie wyczuleni na czystość rytualną prowadzili podobny do Janowego tryb życia. Natomiast strój Jana przypominał ubiór Eliasza i ludzi, którzy żyli poza nawiasem społeczeństwa.

5 Wówczas ciągnęły do niego Jerozolima oraz cała Judea i cała okolica nad Jordanem. 6 Przyjmowano od niego chrzest w rzece Jordan, wyznając przy tym swe grzechy.

Tylko poganie pragnący przejść na judaizm musieli poddać się oczyszczeniu. Jan zatem tak samo jak pogan traktuje także Żydów.

 7  A gdy widział, że przychodzi do chrztu wielu spośród faryzeuszów i saduceuszów, mówił im: «Plemię żmijowe, kto wam pokazał, jak uciec przed nadchodzącym gniewem?

Starożytni wierzyli, że istnieje gatunek żmij, których młode wydostając się na zewnątrz przegryzają ciała swoich matek. Epitet „plemię żmijowe” był więc bardzo obraźliwy, bowiem ojcobójstwo, czy matkobójstwo było uważane za jedną z najohydniejszych zbrodni.

8 Wydajcie więc godny owoc nawrócenia,

Faryzeusze wątpili w autentyczność nawrócenia, gdy człowiek nadal tkwił w grzechu. Owocem o jaki apeluje Jan jest posłuszeństwo Bogu.

9 a nie myślcie, że możecie sobie mówić: "Abrahama mamy za ojca", bo powiadam wam, że z tych kamieni może Bóg wzbudzić dzieci Abrahamowi.

Żydzi byli przekonani, że będą zbawieni za swoje pochodzenie od Abrahama. Jan jednak daje im do zrozumienia, że Bóg nie potrzebuje specjalnego narodu, by przeprowadzić swój zbawczy plan.

10 Już siekiera do korzenia drzew jest przyłożona. Każde więc drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, będzie wycięte i w ogień wrzucone.

Drewno pozyskane z okazałych drzew wykorzystywano jako materiał budowlany. Drewno z drzew owocowych (oliwki czy figowca) nadawało się tylko na opał.

11 Ja was chrzczę wodą dla nawrócenia; lecz Ten, który idzie za mną, mocniejszy jest ode mnie; ja nie jestem godzien nosić Mu sandałów. On was chrzcić będzie Duchem Świętym i ogniem.

W tym obrazie Jan deklaruje, że nie jest godny być choćby niewolnikiem Chrystusa. Uczniowie służyli swoim mistrzom, ale tylko służący nosili ich sandały. Wylanie Ducha Bożego i oczyszczający ogień wiązano z nadejściem Królestwa Boga.

12 Ma On wiejadło w ręku i oczyści swój omłot: pszenicę zbierze do spichlerza, a plewy spali w ogniu nieugaszonym».

Obraz przesiewania zboża był powszechnie wykorzystywany do opisów Sądu Bożego. Natomiast „nieugaszony ogień” jest znakiem czegoś strasznego, choć w tradycji żydowskiej nie było zgody, co do czasu trwania kary piekielnej.