Patronka ludzi z podziemia

Kamil Gąszowski

|

Gość Świdnicki 50/2023

publikacja 14.12.2023 00:00

„Święta Barbara pośród nas” jest unikatową monografią przedstawiającą kult świętej od czasów starożytnych po współczesne. Jest też świadectwem wiary dolnośląskich górników walczących o wolną i niepodległą Polskę.

Licząca ponad 300 książka formatu A3 jest bogato ilustrowana. Licząca ponad 300 książka formatu A3 jest bogato ilustrowana.
Kamil Gąszowski /Foto Gość

Ksiądz Tadeusz Faryś jako młody kapłan brał udział na początku lat 80. XX w. w powstawaniu Solidarności, będąc jej kapelanem w Wałbrzychu i Nowej Rudzie. Potem przez wiele lat pracował na misjach w Wybrzeżu Kości Słoniowej i Belgi. Od blisko dekady mieszka w Świdnicy, gdzie kontynuuje swoje patriotyczne i solidarnościowe zaangażowanie.

Książka, którą opublikował, ukazuje przede wszystkim nieopracowaną dotąd historię kultu św. Barbary w górnictwie po powstaniu NSZZ „Solidarność”. Powstała dzięki zachęcie działaczy solidarnościowych – Jacka Pilchowskiego i Radosława Mechlińskiego. Obaj byli obecni podczas spotkania autorskiego, które odbyło się 7 grudnia w Galerii pod Atlantami w Wałbrzychu.

Autor przedstawił w skrócie życiorys świętej, zwracając szczególną uwagę na przyjęty przez nią, w wieku dorosłym, chrzest. – Stopniowo porzucała tradycję kultu pogańskiego, za co została ukarana przez swojego ojca, który chciał wydać ją za mąż za bogatego młodzieńca – opowiadał ks. Faryś, tłumacząc, że stając się chrześcijanką, dokonała zdrady religii ojca. – Przyjmując chrzest, wybrała śmierć. To wydarzenie, które było przejściem z pogańskiego kultu stworzenia do kultu stworzyciela, sprowadziło na nią śmierć z rąk własnego ojca, a zarazem doprowadziło ją do życia wiecznego. To jest istota chrztu, która nam często umyka, gdy traktujemy ją wyłącznie jako rodzinną uroczystość – dodawał.

Ks. Tadeusz Faryś pracował nad publikacją od 2018 roku.  	  Ks. Tadeusz Faryś pracował nad publikacją od 2018 roku.
Kamil Gąszowski /Foto Gość

W dalszej części spotkania ks. Tadeusz Faryś opisywał kult świętej na przestrzeni wieków. Zwrócił uwagę, że pierwszy kościół na ziemiach polskich pod wezwaniem świętej Barbary powstał w 1282 r. w Bożygniewie. – Zanim rozwinął się przemysł węglowy, była znana w górnictwie kruszcowym. Przez wieki była traktowana jako opiekunka ludzi narażonych w pracy zawodowej na śmierć, szczególnie wodniaków wiślanych, ludzi morza, później także artylerzystów – opowiadał. Podczas II wojny światowej została patronką Polski Podziemnej. Ksiądz Faryś prezentował znalezioną na aukcji internetowej autentyczną ulotkę z tego okresu, przedstawiającą św. Barbarę z umieszczoną na rewersie litanią.

Ostatni i najbardziej obszerny rozdział jego publikacji opisuje historię dolnośląskiego górnictwa, która związana była z kultem 15 figurek świętej znajdujących się na ziemi wałbrzyskiej, noworudzkiej, świdnickiej i turoszowskiej. Zostały poświęcone 4 grudnia 1980 r. w kościele Świętych Aniołów Stróżów w Wałbrzychu. Pierwsza z nich trafiła do szybu Chwalibóg w kopalni Thorez, w którym kilka miesięcy wcześniej wybuchł pierwszy strajk górniczy w Polsce. –  2 września podpisano porozumienia wałbrzyskie. Były to trzecie po Szczecinie i Gdańsku porozumienia, o których w ogóle się nie mówi – przypominał. Cytował także fragment kazania bł. Jerzego Popiełuszki, który na rok przed śmiercią wygłosił je do górników w Warszawie: „Święta Barbara jest bowiem patronką pracy podziemnej. A więc modlimy się za tych, którzy wydobywają słowa prawdy i przekazują je społeczeństwu bez dekretów o cenzurze”.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.