Niemalże w każdych ogłoszeniach słychać: za nawiedzenie cmentarza i modlitwę za zmarłych można uzyskać odpust zupełny - ale przecież nie tylko przez najbliższy tydzień.
Ksiądz Zbigniew Chromy, specjalista teologii fundamentalnej, wykładowca w Wyższym Seminarium Duchownym w Świdnicy, przygotował dla czytelników "Gościa Niedzielnego" następujące ABC o odpustach w Polsce:
Żeby uzyskać odpust zupełny, trzeba spełnić następujące warunki:
- Po jednej spowiedzi (tzn. jeśli się jest w stanie łaski uświęcającej), można uzyskać kilka odpustów zupełnych - precyzuje. - Natomiast po jednej Komunii i jednej modlitwie w intencjach papieża jeden. Trzy ostatnie warunki można wypełnić przed lub po wykonaniu przepisanego dzieła (np. dzień przed lub dzień po wykonaniu czynności obdarzonej odpustem). Jeżeli braknie pełnej dyspozycji (patrz pierwszy myślnik) lub nie zostaną wypełnione trzy wyżej wymienione warunki, odpust będzie cząstkowy (więc i tak się opłaca) - dodaje z uśmiechem. - Modlitwą w intencja ojca świętego jest Ojcze nasz i Zdrowaś Maryjo. Ale może to być inna modlitwa według pobożności.
I. Czynności obdarzone odpustem zupełnym (codziennie):
1. Za pobożne odmówienie cząstki Różańca Świętego, w sposób ciągły, z rozważaniem tajemnic różańcowych, w kościele albo w kaplicy albo rodzinie albo we wspólnocie zakonnej, we wspólnocie wiernych.
2. Za czytanie Pisma Świętego z czcią należną słowu Bożemu i na sposób lektury duchowej przynajmniej przez pół godziny z tekstu zatwierdzonego przez władzę kościelną.
3. Za nawiedzenie i adorowanie Najświętszego Sakramentu przez pół godziny.
4. Za pobożne odprawienie Drogi Krzyżowej - przed stacjami prawnie erygowanymi - połączone z rozważaniem Męki i Śmierci Chrystusa - i przechodzeniem od stacji do stacji; w publicznym odprawianiu wystarczy przechodzenie prowadzącego.
5. Za pobożne odmówienie Koronki do Miłosierdzia Bożego w kościele lub kaplicy wobec Najświętszego Sakramentu publicznie wystawionego lub przechowywanego w tabernakulum. (dotyczy terytorium Polski).
II. Czynności obdarzone odpustem zupełnym w ciągu roku (niektóre)
1. W Nowy Rok (1 stycznia): za pobożny udział w śpiewie lub recytacji w kościele lub kaplicy hymnu „O Stworzycielu, Duchu przyjdź”.
2. W każdy piątek Wielkiego Postu: za odmówienie przed obrazem Jezusa ukrzyżowanego po przyjęciu Komunii świętej modlitwy "Oto ja, o dobry i najsłodszy Jezu" (n. 8 § 1, n. 20).
3. W okresie Wielkiego Postu: za udział w nabożeństwie Gorzkich Żali w jakimkolwiek kościele lub kaplicy na terenie Polski wierny zyskuje odpust zupełny raz w tygodniu w okresie Wielkiego Postu.
4. W Wielki Czwartek: za pobożne odmówienie hymnu „Przed tak wielkim Sakramentem” podczas uroczystej repozycji Najświętszego Sakramentu po Mszy świętej Wieczerzy Pańskiej.
5. W Wielki Piątek: za pobożne uczestniczenie w liturgii Wielkiego Piątku połączone z adoracją Krzyża.
6. W Wielką Sobotę: za odnowienie w czasie liturgii Wigilii Paschalnej przyrzeczeń chrzcielnych według formuły zatwierdzonej przez Kościół.
7. W uroczystość Zesłania Ducha Świętego: za pobożny udział w śpiewie lub recytacji w kościele lub kaplicy hymnu „O, Stworzycielu Duchu, przyjdź”.
8. W uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Pańskiej: za udział w uroczystej procesji eucharystycznej prowadzonej w kościele czy poza nim.
9. W czasie Misji parafialnych: za udział w kilku kazaniach misyjnych, łącznie z udziałem w uroczystym zakończeniu misji.
10. Za udział w ćwiczeniach duchowych trwających przynajmniej pełne trzy dni.
11. W tygodniu modlitw o jedność chrześcijan: za podjęcie jakichś funkcji w tygodniu modlitw o jedność chrześcijan oraz za wzięcie udziału w zakończeniu tygodnia modlitw o jedność chrześcijan.
12. W czasie wizytacji kanonicznej: jednorazowo odpust zupełny za udział w Liturgii świętej, której przewodniczy wizytator.
13. Za nawiedzenie kościoła parafialnego:
a) w uroczystość tytułu kościoła parafialnego;
b) 2 sierpnia (odpust Porcjunkuli).
14. Za nawiedzenie kościoła lub kaplicy w dniu Wspomnienia Wszystkich Wiernych Zmarłych (2 listopada). Za zgodą ordynariusza odpust ten może być przeniesiony na niedzielę poprzednią lub następną lub na uroczystość Wszystkich Świętych. Odpust ten można ofiarować tylko za zmarłych.
15. Za pobożne nawiedzenie cmentarza w dniach 1-8 listopada połączone z modlitwą, choćby myślną, za zmarłych.Odpust ten można ofiarować tylko za zmarłych.
16. Za nawiedzenie kościoła katedralnego:
a) w uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca);
b) w uroczystość tytułu kościoła katedralnego;
c) w święto Katedry św. Piotra Ap. (22 lutego);
d) w dniu poświęcenia archibazyliki Najświętszego Zbawiciela (czyli bazyliki na Lateranie) - 9 listopada;
e) w dniu 2 sierpnia (odpust Porcjunkuli).
III Odpusty cząstkowe, można uzyskać za odmówienie m.in. następujących modlitw:
- O ile odpust zupełny można w ciągu dnia uzyskać tylko raz, odpustów cząstkowych można uzyskać więcej - rozróżnia ks. Zbigniew Chromy. - Warto więc starać się, zarówno dla siebie, jak i przede wszystkim dla dusz czyśćcowych. Kto umiera obdarzony łaską odpustu zupełnego, idzie prosto do nieba. Dlatego warto wołać księdza do umierającego, by udzielił odchodzącemu z tego świata odpustu na godzinę śmierci! Rzecz bardzo zaniedbywana przez rodziny, bo na przykład nie chcą straszyć umierającego widokiem księdza i narażają go przez to na strach, który będzie przeżywał potem po śmierci - ostrzega.