Sojusze zawiodły, elity nie wiedziały, jak się zachować. Zachód się nie ruszył, a władze uciekły do Rumunii – tak sytuację Polski po 17 września określa znawca tematyki kresowej.

Podczas spotkania 19 listopada zaprezentował film pt. „Trzy mosty” zrealizowany w 2018 roku. Opowiada on o ucieczce Polaków do Rumunii przez Dniestr, Czeremosz i Prut. 300 tysięcy ludzi opuściło domy, zabierając do samochodów, na furmanki i rowery swój dobytek. Przy mostach w Zaleszczykach, Kutach i Śniatyniu rozgrywały się dramaty ludzkie. Tu ostatecznie decydowali, czy opuszczać ojczyznę, tu przeżywali lęk, czy uda się przejść do Rumunii przed bombardowaniem.

– Ludzie znaleźli się w potrzasku. Zawiodły nasze służby wywiadowcze. Władze państwowe nie wiedziały, że Związek Radziecki szykuje napaść na Polskę. O wkroczeniu wojsk sowieckich prezydent Ignacy Mościcki dowiedział się 17 września podczas Mszy św. – przypominał fakty z historii wykładowca Uniwersytetu Opolskiego.

Z Zaleszczyk do Rumunii przeszli m.in. prymas Polski kard. August Hlond, gen. Władysław Sikorski, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska czy Melchior Wańkowicz. Przez Śniatyń kraj opuścili m.in. Marian Hemar, Kazimierz Wierzyński i Mieczysław Fog. W Kutach rozegrały się najbardziej dramatyczne sceny. Tędy z Polski wyjechał prezydent Ignacy Mościcki i marszałek Edward Śmigły-Rydz, który był Naczelnym Wodzem Polskich Sił Zbrojnych

- Wiem, że film jest gorzki, bardzo gorzki, ale historia nie jest bajkopisarstwem o tym, jak nam się cudownie wiedzie i jakich mamy fantastycznych przywódców. Ona ma uczyć, a nie tylko wysławiać – stwierdził po projekcji prof. Stanisław Nicieja.

Wspomniał naukę swojej mamy, która radziła mu, żeby zawsze żył dobrze z sąsiadami. Odniósł ją do sytuacji Polski, która przez wiele lat nie potrafiła tak ułożyć relacji z ościennymi państwami.

Wykład pt. „Dramat Kresów po 17 września 1939 roku” połączony był z promocją XIII tomu z cyklu „Kresowa Atlantyda”. Tegoroczna edycja Gali Kresowej zorganizowana została przez Zarząd Powiatu Wałbrzyskiego oraz Stowarzyszenie Współpracy Polska – Wschód Oddział w Wałbrzychu.